Λατινικά Γ' Λυκείου

[apri]

Ναι.

Το μόνο που δεν είναι ακριβές είναι ότι γενικώς οι κατηγορηματικές μετοχές λειτουργούν ως επιρρηματικά κατηγορούμενα. Κάποιες λειτουργούν έτσι και φαίνεται και από τον τρόπο μετάφρασής τους. Άλλες (πχ με τα συνδετικά ρήματα) είναι απλά κατηγορούμενα.
Δεν ασχολούμαστε βέβαια με όλα αυτά στην αναγνώριση. Τις λέμε απλώς κατηγορηματικές.
Από την άλλη, αν δεν τα ξέρεις, δεν μπορείς να καταλάβεις γιατί μια  μετοχή μπορεί στη μία γραμμή του κειμένου να συμπληρώνει ως κατηγορηματική το "χαρίζομαι" και λίγο πιο κάτω να επεξηγεί ως τροπική το "ούτως" (δηλ. ένα τροπικό επίρρημα) που συμπληρώνει το "χαρίζομαι". Αναφέρομαι σε εκείνο το χωρίο που σε είχε προβληματίσει στα αρχαία και το συζητούσαμε (βλ ανάρτηση 2357 https://www.pde.gr/index.php?topic=2948.msg1211200#msg1211200)
Δεν ήταν όμως και συνηθισμένη περίπτωση.

[PDE ads]

[Dwrina]

Σε ευχαριστώ πολύ!

[nikolaos 0305]

Clarā voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. (34)

Η μετατροπή σε ευθύ γίνεται “Virtutem tuam admiratum (nos) venimus".

Αν, όμως, επιχειρούσαμε να μετατρέψουμε τον ευθύ σε πλάγιο, δε θα έπρεπε να αλλάξουμε την αντωνυμία tuam σε illius, αφού από οποιονδήποτε τύπο της tuus γίνεται illius;

[apri]

Ο Κακριδής γράφει στη γραμματική του ότι οι αντωνυμίες του β' προσώπου στον πλάγιο λόγο γίνονταν ille, illius και σπανιότερα is, eius.

Άρα, δεν ήταν αδύνατη η επιλογή eius. Το αποδεικνύει και το κείμενο άλλωστε. Ήταν όμως σπανιότερη επιλογή και προφανώς γι' αυτό δεν την αναφέρει το σχολικό βιβλίο. Γι' αυτό θα έλεγα ότι θα ήταν καλύτερο να αποφευχθεί στις μετατροπές.

[PDE ads]

[nikolaos 0305]

Στο 27 το "videri" είναι προσωπικό ή απρόσωπο; Αν προσωπικό, ποιο είναι το υποκείμενό του;

[nikolaos 0305]

Το επίθετο "inops" θα σχηματίσει επίρρημα " inopiter" ή από το "egens", άρα "egenter";

[Sali]

Στο 27 το "videri" είναι προσωπικό ή απρόσωπο; Αν προσωπικό, ποιο είναι το υποκείμενό του;

Προσωπικό είναι. Υποκείμενό του, όπως και το υποκ. του εννοούμενου ειδ. απαρ. esse, είναι το ea. To ότι είναι προσωπικό αποδεικνύεται: (α) κυρίως από το ότι στο λεξιλόγιο του σχολικού βιβλίου εμφανίζεται ως προσωπικό (videor (+ esse)), όχι ως απρόσωπο (videtur)· (β) από το ότι το απρόσωπο videtur (+ ειδ. απαρ.) είναι σπάνιο (λεξικό Lewis-Short, Β. 7 (δ)).

[Sali]

Το επίθετο "inops" θα σχηματίσει επίρρημα " inopiter" ή από το "egens", άρα "egenter";

Aπό το inops δεν σχηματίζεται επίρρημα. Κατά τον Σκάσση (σελ.169, παράγρ. 80, Σημ. 460), το επίθετο σχηματίζει παραθετικά egentior, egentissimus (από το επίθετο egens), αλλά και από αυτό το επίθετο δεν σχηματίζεται επίρρημα. Όλα αυτά σύμφωνα με τα λεξικά Lewis-Short και OLD.

[apri]

Προσωπικό είναι. Υποκείμενό του, όπως και το υποκ. του εννοούμενου ειδ. απαρ. esse, είναι το ea. To ότι είναι προσωπικό αποδεικνύεται: (α) κυρίως από το ότι στο λεξιλόγιο του σχολικού βιβλίου εμφανίζεται ως προσωπικό (videor (+ esse)), όχι ως απρόσωπο (videtur)· (β) από το ότι το απρόσωπο videtur (+ ειδ. απαρ.) είναι σπάνιο (λεξικό Lewis-Short, Β. 7 (δ)).

Και συντακτικά αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το videri συνδέεται παρατακτικά με το esse, που είναι προσωπικό με υποκείμενο (quae scripsisset) που έχει την ίδια αναφορά με το δικό του (το ea λειτουργεί ως επαναληπτική αντωνυμία).
Δηλαδή, είναι δύο απαρέμφατα που συνδέονται παρατακτικά και στην ουσία έχουν το ίδιο υποκείμενο. Το λογικώς αναμενόμενο είναι να έχουν κοινή σύνταξη. Αφού το πρώτο είναι προσωπικό, το πιθανότερο είναι να είναι και το δεύτερο.

[Sali]

Πολύ σωστά!

[Dwrina]

Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί συντάσσουν το videri ως απρόσωπο με υποκείμενο εννοούμενο esse και το ea υποκείμενο στο esse. Το πρόβλημα όμως είναι αν στις πανελλαδικές θα γινόταν δεκτό το ea ως υποκείμενο του videri, γιατί, από ό,τι γνωρίζω, καμία απάντηση, και σωστή να είναι,  δεν γίνεται δεκτή αν δεν έχει δοθεί από την εξεταστική επιτροπή. 

[apri]

Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί συντάσσουν το videri ως απρόσωπο με υποκείμενο εννοούμενο esse και το ea υποκείμενο στο esse.

Το συντάσσουν έτσι, γιατί είναι δυνατή αυτή η σύνταξη του ρήματος και κατά πάσα πιθανότητα γιατί έχουν στο μυαλό τους το αρχαιοελληνικό "δοκεί". Απλώς, είναι σπάνια η απρόσωπη σύνταξη του videor στα Λατινικά και στο συγκεκριμένο χωρίο δεν πολυταιριάζει λόγω της συντακτικής αναλογίας με το esse με το οποίο συνδέεται παρατακτικά.
Δεν θα το έλεγα όμως ακριβώς λάθος, αφού το ρήμα είχε και απρόσωπη σύνταξη. Εντελώς λάθος ήταν οι απαντήσεις που είχαν δώσει στο παρελθόν στις μετατροπές του πλαγίου λόγου.

Από εκεί και πέρα και με δεδομένο ότι στο λεξιλόγιο του κειμένου δίνει το videor ως "φαίνομαι, μου φαίνεται", θεωρώ ότι δύσκολα θα απορρίψουν εντελώς κάποια σύνταξη.

[Dwrina]

Η διάρκεια χρόνου δηλώνεται με αιτιατική. Μόνο αιτιατική πληθυντικού; Δηλαδή, αν ζητηθεί να τραπεί το serena nocte έτσι ώστε να δηλώνεται διάρκεια χρόνου, πρέπει να τεθεί στον πληθυντικό;

[Sali]

Όχι μόνο πληθυντικού. Και ο ενικός χρησιμοποιείται για χρονική διάρκεια: Caes. BG 5.53.3 (Caesar) totam hiemem ipse ad exercitum manere decrevit (= ο Κ. αποφάσισε να μείνει κοντά στον στρατό ολόκληρο τον χειμώνα)· Cic. Man. 7 ab illo tempore annum iam tertium et vicesimum regnat (= από εκείνη ήδη την εποχή παραμένει στον θρόνο επί είκοσι τρία χρόνια)· Pl. As. 872 ibi labore delassatum noctem totam stertere (= καταπονημένος από τον κόπο του εκεί ροχαλίζει όλη τη νύχτα).

Επομένως, αν έπρεπε εδώ να γίνει δήλωση χρονικής διάρκειας, θα έπρεπε να τεθεί η αιτιατική (serenam noctem). Η χρήση του πληθυντικού σ' αυτά τα συμφραζόμενα δεν έχει καμία λογική.