Αρχαία Ελληνικά: Σύνταξη

[Dwrina]

τούτων: γεν. διαιρετ. στο κεφάλαιον.

Γιατί διαιρετική; Το κεφάλαιον δεν είναι το συνολικό άθροισμα των χρημάτων; Περιεχομένου θα την έλεγα.

[PDE ads]

[Sali]

Ναι, έχεις δίκιο. Τώρα, καθώς χαλάρωνα το μεσημέρι, αυτό ακριβώς σκεφτόμουν.

Πάντως, ομολογώ πως, αφού ούτε τη μεσημεριανή σιέστα δεν μπορώ να χαρώ, πρέπει να έχω ένα βίτσιο, έτσι δεν είναι; Εσύ, Dwrina, δεν το έχεις;

[apri]

Ποτέ δεν συμφώνησα με τη διάκριση του σχολικού Συντακτικού, αλλά αναγκαστικά την ακολουθώ στη διδασκαλία.

Γενικώς η ορολογία και οι διακρίσεις των μετοχών έχουν πρόβλημα και στα ξένα συντακτικά αλλά κυρίως στα ελληνικά. Έχουν ασάφεια και δημιουργούν ψευδείς εντυπώσεις. Αλλά αυτή είναι μια μεγάλη ιστορία. Ας μην την ανοίξουμε και μπερδεύουμε τον κόσμο μετά.

Όσον αφορά στο μεταγιγκώσκω, καταλαβαίνω αυτό που λες και η αλήθεια είναι ότι και εμένα, και μόνο που είναι σύνθετο του γιγνώσκω, δεν μου έκανε για ρήμα ψυχικού πάθους. Σημαίνει όμως και "μετανιώνω" και συντάσσεται και με δοτική, προφανώς της αιτίας, c. dat. rei, μ. τῷ φόνῳ Philostr. Ep. 16. Εκτός και αν δεν είναι της αιτίας η δοτική... 

Πάντως, αυτό για το οποίο αναρωτιέμαι είναι το εξής: με το μεταγιγνώσκω δεν υπάρχει σύνταξη η οποία να σημαίνει "μετανιώνω που (κάνω ή έκανα κάτι)", με αυτό το "που" συμπλήρωμα ρήματος; Αν υπήρχε τέτοια σύνταξη, λογικά θα έπρεπε να είναι με μετοχή. Και αν τελικά δεν υπάρχει τέτοια σύνταξη, σημαίνει ότι κακώς δίνεται μετάφραση "μετανιώνω", αφού η πραγματική του σημασία είναι "κρίνω διαφορετικά, αναθεωρώ, αλλάζω γνώμη". Και με αυτή τη σημασία, η δοτική τῷ φόνῳ μήπως είναι της αναφοράς; Αλλά η δοτική της αναφοράς συντάσσεται με ρήματα που δηλώνουν σύγκριση - υπεροχή. 

Η δοτική είναι της αιτίας, αλλά μιλάμε για σπάνια μεταγενέστερη χρήση . Το λεξικό παραθέτει μόνο μια πρόταση από τον Φιλόστρατο (δηλ από τη ρωμαϊκή εποχή) και είναι πολύ πιθανό να γινόταν τότε μια σύγχυση με το "μεταμέλομαι" που ήταν παραπλήσιας σημασίας.

Συμπλήρωμα παίρνει το "μεταγιγνώσκω".
Παίρνει απαρέμφατο σημαίνοντας "αποφασίζω εκ των υστέρων να...", παίρνει ειδική πρόταση σημαίνοντας "καταλαβαίνω εκ των υστέρων ότι..." και παίρνει και αιτιατική ως αντικείμενο, όπως είπε και ο Sali, με την έννοια του "αναθεωρώ".

Θεωρητικώς θα μπορούσε να συντάσσεται και με κατηγορηματική μετοχή όπως τα άλλα γνωστικά ρήματα, αλλά φαίνεται πως δεν το συνήθιζαν.

[Dwrina]

Η δοτική είναι της αιτίας, αλλά μιλάμε για σπάνια μεταγενέστερη χρήση . Το λεξικό παραθέτει μόνο μια πρόταση από τον Φιλόστρατο (δηλ από τη ρωμαϊκή εποχή) και είναι πολύ πιθανό να γινόταν τότε μια σύγχυση με το "μεταμέλομαι" που ήταν παραπλήσιας σημασίας.

Συμπλήρωμα παίρνει το "μεταγιγνώσκω".
Παίρνει απαρέμφατο σημαίνοντας "αποφασίζω εκ των υστέρων να...", παίρνει ειδική πρόταση σημαίνοντας "καταλαβαίνω εκ των υστέρων ότι..." και παίρνει και αιτιατική ως αντικείμενο, όπως είπε και ο Sali, με την έννοια του "αναθεωρώ".

Θεωρητικώς θα μπορούσε να συντάσσεται και με κατηγορηματική μετοχή όπως τα άλλα γνωστικά ρήματα, αλλά φαίνεται πως δεν το συνήθιζαν.

Άρα, δεν παίρνει το συμπλήρωμα που ψάχνω εγώ, δηλαδή  αυτό το "που", το οποίο παίρνουν ρήματα ψυχικού πάθους, και σίγουρα δεν συντάσσεται με κατηγορηματική μετοχή.   

Τώρα, αν ο εμπρόθετος της αιτίας, με τον οποίο έγραψε ο Sali ότι συντάσσεται, και η δοτική της αιτίας είναι συμπληρώματα είναι μάλλον ένα άλλο μεγάλο θέμα. (Πάντως για τη δοτική της αιτίας με ρήματα ψυχικού πάθους έχω καταλήξει ότι είναι συμπλήρωμα, αλλά το μεταγιγκώσκω είναι άλλη περίπτωση, γιατί, από ό,τι κατάλαβα, δεν είναι ρήμα ψυχικού πάθους).

[PDE ads]

[Dwrina]

Πάντως, ομολογώ πως, αφού ούτε τη μεσημεριανή σιέστα δεν μπορώ να χαρώ, πρέπει να έχω ένα βίτσιο, έτσι δεν είναι; Εσύ, Dwrina, δεν το έχεις;

Ενίοτε! 


Δείτε τι άκουσα πριν από λίγο σε ένα βιντεάκι στο tik tok από φιλόλογο που έδινε συνοπτικές οδηγίες για μαθητές: "η έναρθρη  επιθετική μετοχή είναι συνημμένη στο άρθρο της"! 

[apri]

Δεν υπάρχει σωτηρία..

[ΓΙΟΡΙΚΑΣ]

[ἐνειμάσθην δὲ τὼ ὑεῖ οὐδὲ δέκα τάλαντα ἑκάτερος ἀποθανόντος / Λυσ. Υπέρ Ἀριστοφάνους 46]
Τί τύπος είναι το ἐνειμάσθην; προφανώς δυικός αριθμός  αντί για το ἐνείμαντο;
Υποκείμενο θα είναι το ἑκάτερος;
τὼ ὑεῖ : δυικός αριθμός (= τόν ὑιόν;), γενική μπορεί να είναι;
Οι μεταφράσεις που βρήκα λένε ότι ο κάθε γιος χωριστά δεν πήρε ούτε δέκα τάλαντα απ' τη μοιρασιά.

[Sali]

ἐνειμάσθην = ρήμα (δυϊκός).
ἑκάτερος = υποκ.
τὼ υἱεῖ = γενική (δυϊκού) διαιρετική στο ἑκάτερος.
τάλαντα = αντικ.

[Dwrina]

τὼ υἱεῖ = γενική (δυϊκού) διαιρετική στο ἑκάτερος.

Η γενική του δυϊκού δεν έχει κατάληξη -οιν, και στην γ΄ και στη β' κλίση;

Μήπως το υποκείμενο είναι το τὼ υἱεῖ είναι το υποκείμενο και το ἑκάτερος κατηγορηματικός προσδ. σε αυτό;

[apri]

Το "τὼ υἱεῖ" είναι ονομαστική δυϊκού και είναι το Υ.
Το "εκάτερος" θα το έλεγα επιμεριστική παράθεση.

Το "ενειμάσθην" ειναι γ' πρόσωπο δυϊκού μέσου αορίστου.

Το νόημα: Οι δύο γιοι μοιράστηκαν ο καθένας ούτε δέκα τάλαντα, αφού πέθανε (ενν. ο πατέρας).

Ομολογώ ότι πρώτη φορά πετυχαίνω σε κείμενο τύπους σε δυϊκό αριθμό! Έψαχνα στη γραμματική να δω τις καταλήξεις.

[Sali]

Το "τὼ υἱεῖ" είναι ονομαστική δυϊκού και είναι το Υ.
Το "εκάτερος" θα το έλεγα επιμεριστική παράθεση.

Σωστά, τι βλακεία μου!

Η γενική ή η δοτική θα ήταν τοῖν υἱοῖν.

[Dwrina]

Το "εκάτερος" θα το έλεγα επιμεριστική παράθεση.

Δεν είναι κατηγορηματικός, γιατί, αν ήταν,  θα έπρεπε να βρίσκεται και αυτό σε δυϊκό, έτσι; 

 Πάντως νοηματικά εγώ την επιμεριστική παράθεση, και με τα ἕκαστος, ἑκάτερος, την έχω στο μυαλό μου "άλλος έκανε αυτό, άλλος το άλλος το άλλο, άλλος πήγε εδώ, άλλος εκεί", όπως π.χ. στο ταῦτα εἰπόντες ἀπῆλθον ἑκάτερος ἐπὶ τὰ προσήκοντα = "όλοι αποχώρησαν, ο καθένας  στα καθήκοντά του", που σημαίνει ότι άλλος πήγε κάπου για να κάνει το ένα και άλλος πήγε αλλού για να κάνει το άλλο". Ενώ στο ἐνειμάσθην δὲ τὼ ὑεῖ οὐδὲ δέκα τάλαντα ἑκάτερος το νόημα δεν είναι ότι κάθε γιος έκανε κάτι διαφορετικό. Στα νέα Ελληνικά μια ανάλογη πρόταση θα ήταν  "οι γιοι του πήραν 10.0000 ευρώ ο καθένας". Τι είναι εδώ συντακτικά το "ο καθένας"; Είναι επιμεριστική παράθεση με τη λογική ότι τα πήραν χωριστά ο καθένας;

Ομολογώ ότι πρώτη φορά πετυχαίνω σε κείμενο τύπους σε δυικό αριθμό! Έψαχνα στη γραμματική να δω τις καταλήξεις.

Ρήμα σε δυϊκό και εγώ πρώτη φορά συναντώ σε κείμενο, και τώρα θέλω να μάθω τις καταλήξεις του δυϊκού των ρημάτων!

[apri]

Δεν είναι κατηγορηματικός, γιατί, αν ήταν,  θα έπρεπε να βρίσκεται και αυτό σε δυϊκό, έτσι; 

Ναι.

Πάντως νοηματικά εγώ την επιμεριστική παράθεση, και με τα ἕκαστος, ἑκάτερος, την έχω στο μυαλό μου "άλλος έκανε αυτό, άλλος το άλλος το άλλο, άλλος πήγε εδώ, άλλος εκεί", όπως π.χ. στο ταῦτα εἰπόντες ἀπῆλθον ἑκάτερος ἐπὶ τὰ προσήκοντα = "όλοι αποχώρησαν, ο καθένας  στα καθήκοντά του.

Μα, και εδώ ο καθένας από τους δυο έκανε "τα προσήκοντα", με όποια ιδιαίτερη εκδοχή είχε για τον καθένα. Δεν λέει ότι έκανε ο ένας τα προσήκοντα και ο άλλος κάτι άσχετο με αυτά. Και οι δύο έκαναν κάτι που εμπίπτει στη γενική κατηγορία "προσήκοντα".
Αυτό που θυμάσαι αφορά την περίπτωση που έχουμε επιμερισμό με το "οι μεν/οι δε" (πχ Πάντες ἀπῆλθον, οἱ μὲν ἐπὶ τὸν ποταμόν, οἱ δὲ ἐπὶ τὰ σκευοφόρα)

Ρήμα σε δυϊκό και εγώ πρώτη φορά συναντώ σε κείμενο, και τώρα θέλω να μάθω τις καταλήξεις του δυϊκού των ρημάτων!

Άμα βρεις και τρόπο να τα θυμάσαι μετά.... 
Εγώ όσες φορές επιχείρησα, μετά τα ξέχναγα, γιατί δεν τα συναντούσα πουθενά. Και μιλάω για εποχές που είχα και καλύτερη μνήμη.

[Dwrina]

Άμα βρεις και τρόπο να τα θυμάσαι μετά.... 

Χαχα!

Δεν είναι εύκολο, αλλά τα οργάνωσα λίγο και ελπίζω ότι έτσι θα τα θυμάμαι.

Ενεργητική φωνή:
αρκτικοί χρόνοι + υποτακτική   -τον, τον
ιστορικοί χρόνοι + ευκτική -τον, -την
προστακτική -τον, -των

Στη μέση φωνή υπάρχει αντιστοιχία, αλλά αντί για τ έχουμε σθ:

αρκτικοί  χρόνοι + υποτακτική  -σθον, σθον
ιστορικοί + ευκτική  -σθον, -σθην
προστακτική -σθον, -σθων

Ο παθητικός αόριστος έχει τις καταλήξεις τις ενεργητικής φωνής, όπως και στους άλλους αριθμούς.

Και μένει  να θυμόμαστε τα θεματικά φωνήεντα, αλλά είναι τα ίδια με αυτά που ξέρουμε. Στην οριστική ενεστώτα, παρατατικού και μέλλοντα έχουμε ε , στην υποτακτική η, στην ευκτική έχουμε οι ή αι στον αόριστο (θεματικό ο ή α +  εγκλιτικό ι) , στην οριστική παρατατικού έχουμε το α, στον υπερσυντέλικο το ε, όπως και στον πληθυντικό του υπερσυντελίκου και στα τίθημι κ.λπ. έχουμε το μακρό φωνήεν, όπως πάλι και στον πληθυντικό. Εντάξει, δεν έχω κοιτάξει όλα ρήματα, αλλά κατάλαβα ότι γενικώς το τι  υπάρχει πριν από τις παραπάνω καταλήξεις είναι σχετικό με την γνωστή μας κλίση του ρήματος.  Βέβαια, αυτά που δεν έχουν θεματικό φωνήεν, όπως το οἶδα και το εἶμι δεν νομίζω ότι θα τα θυμάμαι ακριβώς.